Les Dames

Onlangs ben ik op facebook op deze foto gestoten. Zalig. Ik sta er ergens tussen, ik ben het kind dat niet in de camera kijkt, naast het kind dat ook niet in de camera kijkt. Wanneer die foto werd getrokken kan ik me echt niet herinneren maar ik gok in het derde leerjaar toen we ongeveer negen jaar oud waren.

Wat is er van al die kinderen geworden? Veronique, het lachende kind dat niet in de camera kijkt, is Politieke en Sociale Wetenschappen of Communicatiewetenschappen gaan studeren in Antwerpen. Ik geloof dat ze nu voor een bedrijf werkt (heeft haar zus me toch verteld). We zaten samen op school, samen in de scouts en elke dag samen op de tram. Tram 2. Ze woonde in een zijstraat van mijn straat, vandaar. Stefanie, ik dus, is Germaanse gaan studeren in Gent en geeft Nederlands. Evelyne, het meisje met het bruine haar naast mij, is Rechten gaan studeren in Antwerpen en is nu advocate. Liesbeth, naast Evelyne, is Burgerlijk Ingenieur en zit in de politiek (CD&V). Sarah, achter Liesbeth, werkt in de diamantsector, maar wat precies weet ik niet. Elisabeth, het lachende meisje met de hele blonde haren, heeft iets in de richting van Management gestudeerd maar wat zij nu precies doet weet ik niet. Cécile, naast Elisabeth, heeft kennelijk in Amerika Rechten gestudeerd (Law School) en zal naar alle waarschijnlijkheid dus ook advocate zijn en Anke, met het blonde korte haar, is als kind naar Sint Maarten verhuisd en ik denk dat zij en haar familie in de zeilbootbussiness zitten. Maar daar ben ik niet helemaal zeker van.

De Dames. De Dames was toen nog de grootste snobschool voor meisje in de stad, de vrouwelijke tegenhanger van de Jezuïten of Het Onze Lieve Vrouwecollege. Onze broers zaten allemaal op de Jezuïeten of het Sint Jan Berchmanscollege, want dat waren toen de drie topscholen in het Antwerpse. Meisjes van de Dames gingen voornamelijk om met de jongens van het Sint Jan want die school was vlakbij en we kenden er toch alle jongens via onze broers. We werden verliefd op jongens van het Sint Jan, dat deed ik toch een paar keer. Maar m'n allereerste vriendje zat op de Jezuïeten en sprak thuis Frans. Thibaut.

We droegen allemaal een verplichte uniform (en ja, dat zijn schorten. Die schorten moesten we elke dag aan) maar de blauwe truitjes waren vanzelfsprekend van Chipie, Chevignon, Benetton, maakt niet uit als het maar een snobmerk was. We hadden allemaal parfum van Oilily die we meenamen tijdens de Zeeklasse alwaar we op de kamer een modeshow hielden. En we woonden allemaal in een villa in Schilde, Schoten, Brasschaat of in de betere wijken van de stad. In grote herenhuizen. Ik zat in klas A tot en met het derde leerjaar en was blij dat ik niet in de B-klas zat want daar zaten de grootste snobs waar je alleen maar bij kon horen als je Franstalig was. Echt, op de speelplaats werd er naast Nederlands ontzettend veel Frans gesproken. Constant. En de Franstaligen gaven je het gevoel dat je minder was, als je thuis geen Frans sprak. De Dames had een serieuze Franstalige stempel en je kon al Franse les volgen vanaf het derde leerjaar, tijdens de middagpauze. En dat werd massaal gevolgd. Ook ik deed mee.

Sommige leerkrachten waren ook Franstalig en spraken die taal onderling. De turnleerkracht, ook Franstalig, presteerde het om De Lange uit te spreken op z'n Frans. Dan weet je 't wel. En in het middelbaar kan ik me nog een leerkracht herinneren die tegen ons met een dik Antwerps accent sprak om vervolgens met haar collega een gesprek te voeren in het Frans. Op de Dames was zoiets heel normaal. Op bus 27 richting Wilrijk zaten al die Franstalige snobs bij elkaar uit de B-klas en ik schaamde me rot als ik die bus nam (gebeurde af en toe als ik tram 2 had gemist) en hen luidruchtig over de hele bus in het Frans hoorde roepen. "Hier, j'ai oublié mes boterhammes" was een beruchte frase in het Antwerpse en dat zei men als men over de meisjes van de Dames sprak. In die tijd waren er ook zusters aanwezig op de Dames en ik kan me een zuster herinneren die uitsluitend Frans tegen ons sprak, ook tegen de Nederlandstalige jonge kinderen.

Veel mensen die niet op het Sint Jan, de Jezuïeten of de Dames zaten hadden het niet echt voor ons. Als je zei dat je op de Dames zat keek men je vies aan en ik heb zelfs iemand weten te zeggen dat je nooit een relatie mag beginnen met iemand van de Dames. Toen ik op de Steinerschool kwam werd ik aanvankelijk ook niet aanvaard om die reden en op een sollicitatiegesprek kwam dit zelfs ter sprake, in negatieve zin. Ik moest me echt verantwoorden. Sommige mensen deden er alles aan om te verbergen dat ze op die school zaten en een vriendin van me, die in uniform iets mee ging drinken werd keihard genegeerd door een meisje van het Lyceum. De Dames was not done. Tenzij je op 't Sint Jan, de Jezuïeten of de Dames zelf zat, want dan vond je dat op alle andere scholen crapuul zat en je voelde je wel beter. Je ergste nachtmerrie was om op een school zonder uniform terecht te komen en het allerergste in het stedelijk of gemeenschapsonderwijs te belanden. Aan TSO en BSO wou je niet eens denken. Een vriendin van me presteerde het om in het middelbaar een gehele vriendenkring af te keuren omdat die mensen 'minder' waren.

Maar Veronique De Kock zat er ook (twee klassen hoger) en ik kan me herinneren dat ik haar in de lagere school ook al heel mooi vond. En Nathalia zat een jaartje bij me in de klas, in het zesde leerjaar. Een enorme grote mond had ze toen. Groot bakkes. Ik ben er weggegaan na het tweede middelbaar, net toen alle scholen in het Antwerpse verplicht gemengd werden. ATV is toen bij ons komen filmen (uiteindelijk waren we samen met de Jezuïten toch wel de beruchtste school in het Antwerpse) en ze hebben waarschijnlijk goed liggen lachen in de montagekamer want alle clichés over Damesmeisjes werden bevestigd. Zinnen als: "Wij willen geen jongens op onze school want dan gaat het niveau van de school naar beneden." rolden uit de Damesmonden. En dat was geen uitzonderlijk moment want op de speelplaats spraken we er echt over, dat het niveau van de school ging zakken als er jongens bijkwamen.

Zo ging het er eigenlijk aan toe. In de Dames dus. Een aparte ervaring en toch ben ik er jarenlang graag gegaan.