Hoogbegaafdheid, er heerst nog altijd een taboe rond. Terwijl het net iets is waar open over gesproken zou moeten worden, zonder vooroordelen. Vele hoogbegaafden hebben het niet altijd makkelijk. Ik heb er lang over nagedacht om het op m'n blog te smijten en ga het toch doen. Voel je 'm al aankomen? Waarschijnlijk behoor ik tot dat clubje:
als kind 'speelde' ik niet maar zat liever naar muziek te luisteren, verhalen aan te horen, met m'n neus in de boeken. Of ik luisterde naar de gesprekken van de volwassenen. Dat vond ik veel boeiender dan waar m'n leeftijdsgenoten mee bezig waren, dat vond ik echt totaal niet boeiend. Ik begreep hen ook niet. Naar de kleuterschool ging ik niet graag. Naar school ook niet. Alhoewel ik wel ontzettend leergierig was, een ongewone dorst naar kennis en dingen uitpluizen. Maar wat er op school werd gegeven, of het lag misschien aan de manier waarop, vond ik doorgaans niks. Nederlands vond ik best nog leuk maar raakte gefrustreerd als we alweer jeugdboeken moesten lezen want ik las al aardige tijd lectuur voor volwassenen.
Pas op de Steinerschool vond ik de leerstof plots boeiend: we lazen stukken uit de volwassen wereldliteratuur en ik ging er dan natuurlijk weer verder in; ik ging die hele boeken lezen. Boeken die eigenlijk 'zogenaamd' niet bestemd zijn voor vijftienjarigen: Goethe en Voltaire las ik toen, onder andere en Rimbaud en Verlaine en William Wordsworth en meer. Ik verslond het.
Ja, ik was een echte volbloed boekenwurm.
Bij psychologische testen haalde ik qua intelligentie altijd hoge scores tot indrukwekkende hoge scores (volgens de pedagoge dan met wie ik dan later een persoonlijk aanging) maar ik stelde me er niet te veel vragen bij. Had meer een houding van: oké, ik heb dat goed gedaan, nu ga ik verder studeren.
Pas eenmaal studente ging ik me serieus voor hoogbegaafdheid interesseren, niet omdat ik dacht dat ik het was, ik dacht immers dat ik dom was (omdat het me vanaf het middelbaar duidelijk werd dat ik anders dacht dan de meesten) maar gewoon omdat ik sowieso 1001 interesses had. Uit nieuwsgierigheid kocht ik een boekje met geijkte IQ-testen en groot was m'n verbazing toen bleek dat ik heel hoog uitkwam. Natuurlijk geloofde ik er geen zak van maar bij de tweede test kwam ik nog hoger uit, daarna bleef het min of meer stabiel: altijd rond de 135. Mijn toenmalige vriend die haalde zelfs nog hogere scores! Dus ja, we wisten wel dat het om geijkte testen ging maar toch, het leek ons onwaarschijnlijk dat we allebei zulke hoge scores behaalden.
Die IQ-interesse ging gauw weer weg tot ze weer opdook eenmaal afgestudeerd en ik een gesprek had met een hoogbegaafde vriendin over IQ. Haar IQ hangt rond de 140 en believe me, dat merk je. Ik zei langs m'n neus weg dat ik Binet-testen had gedaan in m'n studentenjaren en daar rond de 135 hing en ze keek er niet eens van op. Vond dit vanzelfsprekend. Dat maakte dat ik er toch iets meer geloof aan ging hechten.
Nog jaren later deed ik een Mensa thuistest, die een indicatie geeft. Als er een waarschijnlijkheid is dat je lid kan worden krijg je een invitatie om een officiële test te komen doen. Ik kreeg dus zo'n invitatie in de bus en ben nooit gegaan omdat het in Nederland was. Helemaal om in het hoogbegaafdheidsverhaal werd ik pas onlangs, dankzij een vriendin/collega op wie ik zo ontzettend hard lijk dat het soms eng wordt. Ik noem haar my twin. Op een vergadering kwam het zelfs voor dat we naast elkaar zaten en tegelijkertijd krak hetzelfde betoog hielden, zonder dat werkelijk van elkaar te beseffen. Wel komisch voor de anderen.
Die collega/vriendin is er niet zolang geleden achter gekomen dat zij hoogbegaafd is en ze zei me: "En Katie, ik denk dat jij dat ook bent." Toen ze me er lectuur over liet lezen begreep ik plots totaal waar ze het over had. Het was als het ware een openbaring! Zaken waar ik in het verleden voor ben afgewezen: "Je bent te creatief! Je denkt te veel na! Waarom moet je altijd zo moeilijk doen? Kan je niet over 'gewone' dingen praten?" Of al die mensen die je gewoon echt niet begrijpen. En hoogbegaafdheid is meer dan intelligentie alleen, er zijn ook bepaalde persoonlijkheidskenmerken die je veelal aantreft bij hoogbegaafden: intense emoties, groot rechtvaardigheidsgevoel, snellere neiging tot verveling wanneer er geen uitdaging is, en meer. Het is schitterend dat ik het nu een plaatsje kan geven. Had ik het maar eerder geweten, denk ik soms.
In het Frans, surdoué, klinkt minder geladen dan in het Nederlands. Surdoué, hoogbegaafd. Er bestaat nog steeds een torenhoog onbegrip omtrent, torenhoge vooroordelen. Een hoogbegaafde is een geek met bril die voor plezier wiskundesommen maakt. Haha, nu onderschat ik ieders intelligentie. Être sourdouée, c'est quelque chose.
Hoogbegaafd zijn is voornamelijk nieuwsgierig zijn. Altijd meer en meer kennis opdoen. Geen plafond hebben qua denkvermogen; ruimdenkend. Voor anderen ga je dan àlweer te ver. 'Kan je ni gewoon effe normaal doen?' 'Ik volg ni, doe gewoon effe normaal!' En van dat soort antwoorden word je kwaad. Je past je al zo hard aan aan je omgeving, kunnen zij dat dan ook niet effe voor jou doen?
Anyway, je denkt na en je denkt na. Je zoekt en je vindt overal oplossingen voor. De omgeving kan dit best lastig vinden omdat je altijd over alles te veel vragen hebt. Een hoogebegaafde ziet dat eerder als een interessante uitdaging om al die (vergezochte) vragen te beantwoorden. Voor de omgeving is het gewoon, tja, best vermoeiend. Soms lastig. Soms ronduit ongewenst. Met jou kunnen ze niet gewoon 'relaxt' zijn.
Je wilt ook altijd uitgedaagd worden, zoniet verveel je je. Je ziet overal uitdagingen die je graag zelf creëert. Vermoeiend, schreef ik zonet. Een hoogebegaafde is vrijwel altijd hypersensitief, overprikkelbaar zeg maar. Waar anderen aan voorbijgaan, 'ach', misschien niet eens opmerken, komt bij een hoogbegaafde sterk aan. Indrukken gaan diep. Emoties gaan diep.
Hoogbegaafd zijn, het is wat. Niet altijd makkelijk.
Het lijkt leuk. Maar vraag maar na of het echt zo leuk is.
Ik heb besloten om er zelf niet over te bloggen, over het nijpende vluchtelingenprobleem. De problematiek van het niet helpen dus, of het gebrek aan empathie. Ik ga er zelf momenteel niet over schrijven maar laat The Isley Brothers het woord nemen.
All babies together, everyone a seed Half of us are satisfied, half of us in need Love's beautiful in us, tarnished by our greed When will there be a harvest for the world
A nation planted, so concerned with gain As the seasons come and go, greater grows the pain And far too many feelin' the strain When will there be a harvest for the world
Gather every man, gather every woman Celebrate your lives, give thanks for your children Gather everyone, gather all together Overlooking none, hopin' life gets better for the world
Dress me up for battle, when all I want is peace Those of us who pay the price, come home with the least Nation after nation, turning into beast When will there be a harvest for the world
Ik heb al vele lijstjes gemaakt, tot in den treurnisse vele lijstjes, that's why I call myself a geek (how can you call yourself a geek and be proud of it? - naar analogie van NWA, dit omdat ik reikhalzend uitkijk naar de Belgische Straight Outta Compton première). Dus al geekwise vele lijstjes gemaakt, interessante lijstjes, voorbeeldige lijstjes, triviale lijstjes, bullshit lijstjes, onzinlijstjes, nutteloze lijstjes, waardeloze lijstjes, noem maar op, ik heb ze vast wel gemaakt. Ik vind dat zo leuk!!! Dus: àlwééér een lijstje. Ik heb mijn top 10 favoriete albums nog niet prijsgegeven. Wie weet, heeft misschien iemand er wel iets aan. Zou te gék zijn!
1. Funkadelic - One Nation Under a Groove (1978)
Let the Funk be P-Funk! Wat zal ik zeggen? P-Funk is mijn dada. Ik heb mijn Gentse studentenjaren grotendeels doorgebracht met het luisteren naar Prince en P-Funk, wich stands for Parliament en Funkadelic as you should know, de groepen van bezieler George Clinton. My kinda Funk.
Over dit album: een gigantische psychdelische variabele trip in Wonderland, waar iedereen op dat moment geniale Funk speelt. Het titelnummer is een danceklassieker, Lunchmeataphobia (Think, it ain't illegal yet) een vette groovy gitaarrif song, Into You, een nice soulful ballad, Who Says a Funk Band Can't Play Rock de perfecte symbiose tussen Funk en Rock. Echt, dit album is fantastisch. Geen een zwak doorspoelmoment.
2. Jimi Hendrix - The Ultimate Experience (compilatie, 1993)
Je kan wel zeggen, dit is niet eerlijk, het is een compilatie, zo kunnen wij het ook. Wel, doe het dan. Bewijs maar es dat je beter kan dan Jimi Hendrix. Daarnaast gaat het over mijn top 10 en daar horen nu ook eenmaal compilaties bij. Jimi is gewoon de beste gitarist EVER. Dat dit eigenlijk ook maar ter discussie kan staan. Z'n songs zijn zwoel, opzwepend met altijd, dat geniale gitaarspel. Dit is een compilatie van z'n werk eind jaren '60 en yes, een ultimate experience dit aan te horen. Van het prettige soort dan.
3. Prince - 1999 (1982)
Haha, ik weet wel dat vele Princeliefhebbers eerder voor Purple Rain zullen gaan, of voor Sign O'the Times of voor Parade. Sommigen ook voor Dirty Mind. Ik ga dus gewoon volledig (watch me!) voor 1999. Waarom: ik hou gewoon van het broeierige sfeertje. Volgens mij was het ook het eerste conceptalbum van onze Paarse held. Het is een paarse broeierige sexy funky sfeer. Let's Pretend We're Married, dat soort fratsen. Ik zou hem graag es All The Critics Love U in New York live zien performen. Hij heeft dat al talloze keren gedaan, maar nooit waar ik bij was! Later las ik dat een van m'n favoriete Prince Bootlegs, Purple Music, eigenlijk bedoeld was voor dit album. Ja, natuurlijk. Net zoals Electric Intercourse als laatste afviel voor Purple Rain. Maar dan heb ik het weer over een ander album.
4. Björk - Homogenic (1997)
Björk! Björk brengt een brok volle emotie op compositorische pareltjes. Altijd verrassend, heel vaak ontroerend, het doet gewoon wat met je. Homogenic is Björk op z'n best. Zonder te verpinken valt dit onder de noemer Grote Kunst (en nu zie ik Björk al verlegen gniffelen: "I just trrry to brrring music with the things I feel. Like sadness and happiness.") Jòga staat in m'n top 5 van favoriete songs ever en verder kan je hier vooral verdwalen van het ene wondermooie moment in het andere. Tot Pluto, dan schrik je wakker. Hoe? Beluister hem maar, album is werkelijk de moeite. Tevens vind ik de albumversies van de songs van een nog grotere schoonheid getuigen dan wat er in de clips werd gebracht. Al valt die schade absolutig mee: het is niet vergelijkbaar met wat ze later met The Temple of Love van the Sisters of Mercy gedaan hebben. Namelijk een goeie song totaal verneuken in naam van de commercie.
5. Stevie Wonder - Songs in the Key of Life (1976)
Unbelievable, ik hoorde de eerste tonen en ik wist dat het om een geniaal album ging, echt waar. En ik kreeg gelijk. Songs in the Key of Life is de tour de force van Stevie Wonder die voorheen al jarenlang een force of nature genoemd kon worden. Als je maar een album van deze beste man wil aanschaffen, haal dan deze in huis. Hij is zo goed als any other compilatie van hem. Tenzij je het over At the Close of a Century hebt, die met z'n vier discs zelfs nog geen volledige compilatie is. Waarom ik dit album zo goed vind? Sir Duke en een van de mooiste liefdesliedjes Knocks Me off My Feet. Nee hoor, just kidding, er is zoveel, echt zoveel meer te ontdekken op dit album.
6. The Rolling Stones - Singles Collection: The London Years (compilatie cd, 1989)
Het verzamelde werk van de jaren '60 zeg maar, grof samengevat. Hier staat op hoe het allemaal is begonnen, met goedgemaakte covers van bluesgrootheden: Jagger en Richards waren als jonge kerels bluesfanaten, dat schiep een band en zo dachten ze: we hebben al een band, laten we dan ook maar meteen muziek maken. Goeie keuze. Dus van covers tot algauw het eigen fantastische werk met als achtergrond Swinging London uit de '60. Marianne Faithfull, Jean Shrimpton, waren allemaal vriendinnen. Vast wel.
7. Parliament - The Mothership Connection (1975)
And we do the P-Funk again! Dit is zuivere Funk, zonder enige fusionvorm. No reggae, no rock, just Funk. 'I want my Funk uncut.' ze zingen het zelf. De Mothership connection is natuurlijk een ànthem. Laten we even een stap zetten in het universum van George Clinton: hij bedacht een geheel nieuw universum waarin een spaceship genaamd de Mothership zou neerdalen en ons allen zou verenigen onder de Funk. Geweldig toch. Zijn universum werd bevolkt door figuren als sir Nose (d-void of Funk) en klonen van dr. Funkenstein himself, George Clinton. Fantastisch. De kracht van dit album zit erin dat ze naast geniale grooves, rythms, grappige woordspelingen, verrassende composities, ze je echt doen geloven in de power of the Funk. Maar ja, dat doen ze eigenlijk in elk album. 'You got the groove and we want some'
8. Daft Punk - Random Access Memories (2013)
Zo jong en al in m'n top 10. Ja, welverdiend, hé. De mannen van Daft Punk zijn genieën. Net wanneer je denkt dat ze hun hoogtepunt bereikt hebben doen ze het (afgezien van Human After All, die later alleen maar goed bleek te zijn om Brainwasher en om verder in de mix te draaien), wanneer je dus denkt dat ze hun hoogtepunt bereikt hebben doen ze het bij het volgende album nòg beter. Ze deden zomaar effe de wereld daveren, en vooral de dansvloer met NuHouse ofte Franse Disco, om dan met dit album dat geluid achterwege te laten en te komen met een virtuoze popplaat waarin ze samenwerkten met de meest uiteenlopende artiesten. Chapeau. En ja, dit album is zo veel meer dan alleen de song Lucky! Bij elke beluistering wordt hij beter, ontdek je meer en meer verrassende
pareltjes. En ze hebben met Nile Rodgers samengewerkt. Bij deze is alles gezegd.
9. Chet Baker - The Best of Chet Baker Sings: Let's Get Lost (compilatie cd, 1989)
Chet Baker was als een Hollywoodjongen zo mooi. Dé stem, dat haar, die blik! Chet Baker was naast mooie jongen ook een geweldige crooner en trompetspeler, all round jazzmuzikant. Deze plaat heb ik grijsgedraaid, er was een tijd waarin ik en een paar vrienden welhaast leken te leuren met Chet Baker: "Chet Baker.." "Wel, Chet Baker..." "En Chet Baker.." "Dus Chet Baker..." "Ok, laten we Chet Baker opzetten." Maar we dienden niemand te overtuigen want iedereen hield van Chet Baker. Ik kan My Funny Valentine helemaal meezingen en ben daar trots op. Chet Baker heeft een zachte jongensachtige stem die fleemt en waarmee hij je zo kan raken. Da's wat anders dan Metallica. Niet dat ik hen niet goed zou vinden, het is gewoon... anders.
10. Sly &The Family Stone - The Essential (compilatie cd, 2003)
Hiermee begon mijn Grote Liefde voor Funk. Nee, om helemaal eerlijk te zijn begon dat met de rare grooves compilaties van het label Harmless maar dat vergeten we gemakshalve. Ondankbare ik. Laten we zeggen dat het de eerste Funk act is die ik bewust ging beluisteren en wat ik hoorde beviel me. Ik was zodanig in de ban van Sly & The Family Stone dat ik meer wilde en vervolgens Parliament en Funkadelic ging checken en dan Prince! Haha, ben er wel in blijven hangen.
Sly & The Family Stone brengen wondermooie melodieën, oké ze funken er ook op los, maar toch die melodieën. Het begin van If You Want Me To Stay mogen ze gerust van mij 10 minuten lang rekken. Sommige nummers van hen zijn zo wondermooi dat ze gewoon echt te kort zijn. Gelukkig bestaat er een repeatknop.
