dinsdag 9 maart 2010

alwaar de Antwerpse bourgeoisie woont

Dit weekend was ik sinds heel lange tijd in Brasschaat. Je treft er natuurlijk ook heel gewone huizen, appartementen aan maar het clichébeeld klopt wel: veel, veel, heel veel grote chique villa's. Een vroeger klasgenootje van me woonde in een Brasschaatse villawijk met een apart huis voor het zwembad (met bar), verder hadden ze ook nog een sauna en een gymzaal. Veel klasgenootjes en jeugdvrienden van me woonden in Brasschaat, Schoten, Schilde, Kapellen Op Den Bos (ik heb daar ooit es een polowedstrijd meegemaakt. Veel vrouwen met hoeden), Hove, Aartselaar, Keerbergen. Als je naar een verjaardagsfeestje moest kwam je op al die mooie plekjes. Toen ik als tiener op surfkamp ging en men vroeg me waar ik woonde, Antwerpen stad dus, kreeg ik soms de vraag: "En in welke achterbuurt woon jij?". Het is een cliché dat de stad bijna uitsluitend achterbuurten kent, en dit lijstje bewijst het.
(ik heb me beperkt tot het district Antwerpen en de aangrenzende wijken aangezien ik eigenlijk enkel het district Antwerpen redelijk ken)


1. Antwerpen/Wilrijk: de wijk rond het Park van den Brandt.

De wijk ligt zowel op Antwerps als op Wilrijks grondgebied. Als je daar een huis kan betalen ben je rijk, echt heel rijk. Er wonen voor het grootste gedeelte joden en Indiërs die in de Antwerpse diamant werken. Voor gewone mensen is dit niet te betalen. Het Beverly Hills, Holmby Hills of Bel Air van Antwerpen zeg maar. Ook de appartementen daar zijn heel erg duur: de ouders van een vroeger klasgenootje van me verkochten hun herenhuis op de Jan Van Rijswijcklaan om daar in een appartement te gaan wonen. Dat wil wat zeggen.
Mijn ervaring met de wijk: ik ging er regelmatig babysitten in een appartement (prachtig uitzicht) bij joodse mensen. Zij sprak Engels, hij Frans. De andere twee families die ik ken en daar in een villa wonen zijn toevallig ook joods. Als kind en tiener kwam ik er geregeld voor de twee parken. Als men in Antwerpen zegt: "Hij woont bij 't park." weet men meteen dat men niet het stadspark bedoelt en dat die hij schatrijk is.

2. Berchem: het Zurenborg.

Het Zurenborg ligt deels in het district Antwerpen, deels in Berchem. We hebben het nu over Berchem (alhoewel het gedeelte in het district Antwerpen ook best wel prijzig kan genoemd worden). De Cogels Osylei en haar zijstraten. Op de Cogels Osylei staan geen huizen maar kastelen. Gigantische herenhuizen vind je er, allemaal monumenten. Ook de zijstraten zijn de moeite om te bewonderen. Mijn tandarts die zelf opgroeide op de Jan Van Rijswijcklaan woont er.
Mijn ervaring met de wijk:
Buiten het feit dat m'n tandarts er woont ging ik er vroeger soms heen om naar een verjaardagspartijtje te gaan van een klasgenootje van me in een van de zijstraten van de Cogels Osylei. Dat was in zo'n groot herenhuis met tuin. Ik geloof dat haar moeder in immobiliën deed maar zeker ben ik daar niet meer van.

3. Antwerpen: de Van Putlei en omgeving (Jan Van Rijswijcklaan, Bosmanslei, Arthur Goemaerelei)

De Van Putlei staat zeker in de top 3 van de duurste straten van Antwerpen (als je de villawijk rond het park als een straat telt). Ook de straten in de omgeving tarten elke verbeelding. Je vindt er, net zoals op het Zurenborg, grote herenhuizen met, niet zelden, een prachtige trapzaal. Wordt voornamelijk bevolkt door dokters, tandartsen, advocaten, notarissen en renteniers. Ook de appartementen zijn er heel erg duur.
Mijn ervaring met de wijk: ik zal maar kleur bekennen, ik ben zelf opgegroeid op de Jan Van Rijswijcklaan, in zo'n herenhuis (niet dat mijn ouders rijk zijn ofzo, gewoon geluk gehad met de toenmalige prijs en heel hard gewerkt). Ik kan me wel herinneren dat sommige mensen daar kweenietwat van maakten. Een hoop schoolgenoten van me woonden in de Van Putlei, Bosmanslei, Arthur Goemaerelei. Het was dus heel gezellig aan de tramhalte 's morgens.

4. Antwerpen: de kaai.

In Antwerpen zeggen we de kaai tegen die lange straat met uitzicht op de Schelde. Het zijn voornamelijk heel erg dure moderne appartementen waarvoor alleen het onderhoudsgeld al een normale huurprijs van een appartement bedraagt. Torenhoge prijzen om van achterover te vallen.
Mijn ervaring met de wijk: een tijdje geleden kwam ik voor het eerst in zo'n chic appartement op de kaai. Het is duur maar je krijgt dan ook wel wat: prachtig uitzicht, mooie moderne appartementen die best wel groot zijn. De eigenaar golft en heeft zo'n oefenveldje in huis. Golfen in een appartement op de kaai. Dat is het helemaal.

5. Antwerpen: rond het Stadspark.

Park Avenue maar dan in Antwerpen. Het is niks voor niks dat dé voormalige eliteschool voor jongens er gevestigd is, het Onze Lieve Vrouwecollege of de Jezuïeten. Een school die meer bourgeois is vind je niet in het Antwerpse, of het moet de Dames van toen het nog een meisjesschool was zijn. Ook deze wijk staat ervoor gekend voornamelijk joden aan te trekken die een handje in de Antwerpse diamant hebben. In de straten rond het stadspark loop je beter 's avonds niet alleen rond want iedereen weet dat er rijke mensen wonen.
Mijn ervaring met de wijk: deze wijk ken ik niet zo goed, nog nooit in een appartement daar geweest. Wel in het Park Lane hotel een paar keer gegeten. Maar in dat restaurant zie je niets van de buurt.

6. Berchem: de Prins Albertlei en haar zijstraten.

Een vroeger klasgenootje van me werd vroeger in een Jaguar naar school gebracht en ze woonden in een duur appartement op de Prins Albertlei. De buurt is wel heel erg mooi met haar residentiëntele appartementen en grote herenhuizen. Ik heb ergens gelezen dat de wijk ook beschermd is, een pareltje dus. En de voertaal is het Frans.
Mijn ervaring: een hoop school- en klasgenoten van me woonden daar. Die zaten eveneens op mijn tram. Ik kwam heel regelmatig in de wijk om bij sommige klasgenootjes op bezoek te gaan en bezocht er ook de muziekacademie voor dictielessen. Ik ken de wijk dus heel goed.

7. Antwerpen: de Tentoonstellingswijk.

Dit is een echte bourgeoisiewijk waar eveneens de voertaal het Frans is. Ik weet er wat mensen wonen en de meesten spreken toch Frans. De Vlaamse Kunstlaan is een van de duurste straten van Antwerpen en ook een huis of appartement in de Camille Huysmanslaan en haar andere zijstraten kan je enkel betalen als je tot de hogere middenklasse behoort. Je vindt er een weinig bekend maar heel idyllisch park, toch wel de moeite waard om es te bezoeken.
Mijn ervaring met de wijk: ik ging er regelmatig babysitten bij een Franssprekende architect. Prachtig huis alleen heel afstandelijke mensen. In de woonkamer zag je foto's staan van de familie op een Club Medreis. En er lag ook een handdoek in huis van Club Med. Ik ken de wijk vrij goed omdat ik als kind soms naar dat park ging. En natuurlijk woonden er een hoop school- en klasgenoten van me waarvan sommigen ook op mijn tram zaten.

8. Antwerpen: Jan Van Rijswijkcklaan (2020) en haar zijstraten bij het oefenveld van F.C. Beerschot.

Ik weet de naam van de wijk niet wel weet ik dat er dure appartementen en grote herenhuizen staan. Een klasgenootje van me woonde er in zo'n groot herenhuis, haar ouders waren allebei dokter.
Mijn ervaring met de wijk: hier kwam ik ook best regelmatig om te babysitten en er woonden alweer een hoop school- en klasgenoten van me, die zaten dus ook op mijn tram. Ja, het was heel leuk op de tram. Verder stond het scoutslokaal (ik heb heel lang in de scouts gezeten) daar. Ik denk dus niet dat ik er zou verdwalen.

9. Antwerpen: de Mechelsesteenweg en haar zijstraten.

De Mechelsesteenweg en zijstraten is ook zo'n echte bourgeoisiewijk waar je veel Frans hoort. Voor de aardigheid moet je maar es een kijkje gaan nemen in het Dagelijk Brood, dan weet je meteen wat men bedoelt met bourgeoisie. Niks voor niks is de Non Stop (een snobcafé) daar. Op vrijdagen zie je een hele bende jonge snobs op hun Vespa naar de Non Stop rijden. De ligging van het Lyceum in de wijk verklaart waarom vroeger daar voornamelijk de (hogere) middenklasse schoolliep. En Jambers zijn Milletreportage heeft kunnen maken.
Mijn ervaring met de wijk: een ex vriend waar ik jarenlang mee ging woonde er. Ik kwam er dus regelmatig. En ja, ook ik zit soms in het Dagelijks Brood aldaar.

10. Antwerpen: Quartier Latin en Hopland.

Quartier Latin en Hopland zijn de Leopoldstraat en haar zijstraten, rond het Theaterplein, de Schuttershofstraat en Hopland. Net zoals de Mechelsesteenweg die er vlakbij ligt is dit ook een echte bourgeoisiewijk, de Schuttershofstraat staat bekend als de P.C. Hooftstraat, 5th Avenue van Antwerpen. Dure appartementen en heel dure winkels, Cartier, Louis Vuitton, Armani, Delvaux, Coccodrillo (dure schoenwinkel met Prada en dergelijke). Allemaal in de wijk. De voormalige eliteschool voor meisjes het Instituut Dames van het Christelijk Onderwijs bevindt zich vlakbij op de Meir. De Dames waren lang berucht omwille van het groot aantal snobs en haar Franssprekende bourgeoisie.
Mijn ervaring met de wijk: al van zeer jonge leeftijd kom ik zowat elke week in de wijk (ik zat dus op de Dames). Het is grappig om te zien hoeveel dames daar met een Delvaux tas rondlopen en een Hermes sjaaltje. Maar de buurt is ook wel leuk door de vele theaters, de West End van Antwerpen, zeg maar. Ik ken de wijk op m'n duimpje. Een klasgenootje van me woonde lange tijd in een chic appartement in een zijstraat van de Meir (met zo'n heel oude lift) en ik kan me herinneren dat wij dat best indrukwekkend vonden.

11. Antwerpen: de Wilde Zee, Huidevetterstraat, Lange Gasthuistraat.

De Wilde Zee en omgeving ligt vlak naast het Quartier Latin en Hopland en gaat in dezelfde trant verder. Iets minder bourgeoisie maar eveneens heel chic met voornamelijk dure winkels. Het Sint Jan Berchmanscollege is er gevestigd: als de Jezuïeten vroeger de meest elitaire school voor jongens was kwam Sint Jan daar net achteraan. De Jezuïeten, De Dames en Sint Jan, destijds het gouden trio en gelegen op exclusieve plekjes.
Mijn ervaring met de wijk: hier kom ik dus ook al sinds m'n jonge jaren zowat elke week. Misschien is deze wijk, na de wijk waar ik zelf ben opgegroeid, wel degene die ik het beste ken in het district Antwerpen. Zoiets als de Wilde Zee vind je nergens anders, vrij unieke gezellige buurt dus.

12. Antwerpen: het Zuid

Het Zuid is een van de bekendste en beruchtste wijken van Antwerpen net omwille van het trendy en welgesteld publiek. Het SoHo of de Upper West Side van Antwerpen. Je struikelt er over de Bekende Vlamingen en het is een enclave van cultureel verantwoord publiek. Wel een heel erg mooie wijk. De Steinerschool is er gevestigd (een beschermd monument) en is echt een bezoekje waard, het interieur is van Bob Van Reeth en de gevel is rasechte Art Nouveau. Normaal zijn Steinerscholen heel alternatief, artistiek maar deze - tenminste de mijn omringende jaren toch - was toenertijd vrij snobistisch. Misschien trok het door de ligging op het Zuid ook net dat publiek aan. Ik kan me verhalen herinneren over leerlingen die tijdens een avondje stappen er gewoon duizend euro doorsjasten (is wel een heel extreem verhaal) en het stamcafé was de Non Stop. Voor onze honderd dagen (laatste honderd dagen op de middelbare wordt gevierd in België) gingen we naar Knokke (het Zoute), want bijna iedereen kende Knokke het best.
Mijn ervaring met de wijk: ik ben al vanaf m'n middelbare schooljaren daar sterk verbonden met het Zuid. Ik hou echt van het Zuid en de mentaliteit die er heerst. Wat ook leuk is: op een van de terassen aan BV-spotting doen. En een picknick op de trappen van het museum zou iedereen toch es een keertje gedaan moeten hebben.

13. Antwerpen: het Eilandje

Het Eilandje staat er om gekend voornamelijk dure en grote lofts te verhuren, verkopen. In de zomer is het er aangenaam vertoeven omdat er talloze terrasjes zijn bij de jachthaven. Trekt voornamelijk een hip publiek aan.
Mijn ervaring met de wijk: ik heb er een aantal maanden gewerkt en in de zomer kom ik er graag voor een terrasje aan 't water. Er was een tijd waarin ik bijna wekelijks op het Eilandje kwam omdat een vriend van me er woonde. Uit eten gaan in het Felixpakhuis is een echte aanrader, en vanachter is een zaaltje vol met sofa's van Le Corbusier. Dan weet je weer dat je op het Eilandje bent.

14. Antwerpen: de Anselmostraat en haar zijstraten.

Toen ik als jobstudent ging werken in de Press shop in de Anselmostraat viel het grote aantal bourgeoisies me op die er dagelijks hun krant kwamen halen. Heel bourgeoisie dus. Allochtonen zie je er nauwelijks, maar dat geldt voor alle wijken die hier genoemd worden.
Mijn ervaring met de wijk: ik mag dan opgegroeid zijn op de Jan Van Rijswijcklaan voor inkopen gingen we vanaf m'n veertiende altijd naar de Anselmostraat. Een ex-vriend van me woonde daar en ik werkte er ook nog es in de Press shop. Het hoge bourgeoisiegehalte was me vroeger nooit opgevallen. Ik volgde catechese en deed m'n plechtige communie in een kerk op de Markgravelei. M'n medecatechisten kwamen bijna allen van de omgeving van de Van Putlei en de Anselmostraat. Een op en top bourgeois publiek maar dat viel mij toen niet op. Een paar jaar later zat ik regelmatig op de tram met een van m'n beste vriendinnetjes van de catechese uit die tijd en toen ik haar vroeg naar welke school ze ging zei ze: "European." (een toenmalige privéschool met schoolgeld dat 75 000 euro per jaar bedraagt).



15. Antwerpen: het Zurenborg.

Het Zurenborg is zo'n beetje het nieuwe Zuid aan het worden. Prijzige restaurants en huurprijzen die fel zijn gestegen. Het zit er vol artistieke en trendy lui die 's avonds naar een café op de Dageraadplaats trekken. Wel een heel gezellige wijk.
Mijn ervaring: ik heb het Zurenborg pas echt leren kennen toen ik er een paar maanden werkte. Echt, heel leuke buurt waar je 's nachts gerust alleen nog over straat kan. Er hangt zo'n heerlijk artistiek nonchalant sfeertje, het Montmartre gevoel. 't Zurenborg is ook een grote liefde van me.

16. Antwerpen: de Belgiëlei en omgeving.

Appartementen, statige herenhuizen die aan de prijzige kant zijn. De hele buurt is heel bourgeoisie en je vindt er ook heel veel joodse mensen.
Mijn ervaring: de Belgiëlei en omgeving is eigenlijk de wijk die ik van alle genoemde wijken het minst ken. De tram naar school en het centrum reed er wel door, dus ik kwam er bijna dagelijks, alleen in de zijstraten zou ik mijn weg echt niet vinden. Het Sint Jozefinstituut in de wijk was vroeger ook een echte snobschool. Het gebeurde vaak dat als men op de Dames niet meer kon volgen men naar het Sint Jozef trok. En het KSO van het Sint Lucas, eveneens in de wijk, was van alle KSO (kunstrichtingen)-scholen de meest chique.

Verder nog vermelden dat oude grote herenhuizen in het (oude) centrum van de stad (niet in de studentenbuurt en ook niet in het schipperskwartier) ook bewoond worden door Antwerpse bourgeoisie. Ik ken er wel zo'n paar wiens ouders schatrijk zijn en die in zo'n monumentaal huis opgroeiden midden in het centrum van de stad.

De bovengenoemde wijken zijn dus de meest exclusieve van het district Antwerpen en de wijken die grenzen aan dit district. In het algemeen kan je wel zeggen dat heel groot Antwerpen Zuid waarin de meeste van de vernoemde wijken liggen met uitzondering van de Brederodestraat en het Kiel een grote exclusieve wijk is. Het Zurenborg (Berchem/Antwerpen Oost) en het Eilandje (Antwerpen Noord) zijn de enige twee wijken die niet in groot Antwerpen Zuid liggen want je zou kunnen zeggen dat Quartier Latin, de Wilde Zee, Stadspark en omgeving gewoon bij Antwerpen Zuid aansluiten evenals de Prins Albertlei en omgeving (Berchem), wat in feite ook zo is. Er zijn heel veel mooie parken te vinden en het is er rustiger en aangenaam wonen. Maar je zit dan wel tussen de bourgeoisies.